Αυτόματες μηχανές - ρομπότ στην Αρχαιότητα. Μυθολογία ή μήπως χαμένη γνώση!


Γράφει ο Στάθης Γλιάτης

Ρομπότ ονομάζεται οποιαδήποτε μηχανική συσκευή που μπορεί να υποκαθιστά τον άνθρωπο σε διάφορες εργασίες. Ένα ρομπότ μπορεί να λειτουργεί κάτω από τον έλεγχο ενός ανθρώπου ή αυτόνομα προγραμματισμένο από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η λέξη ρομπότ προέρχεται από την τσεχική λέξη robota που σημαίνει εργασία. Καθιερώθηκε ως όρος με την σημερινή της έννοια το 1920 από τον Τσέχο θεατρικό συγγραφέα Κάρελ Τσάπεκ στο έργο του "R.U.R" (Rossum 's Universal Robots) όπου σατιρίζει την εξάρτηση της κοινωνίας από τους μηχανικούς εργάτες (ρομπότ) της τεχνολογικής εξέλιξης και που τελικά εξοντώνουν τους δημιουργούς τους. Οι Αυτομάτονες ή Αυτόματοι (η ονομασία προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη αὐτόματον= ενεργώ ιδία βουλήσει) ήταν μυθολογικές «ζωντανές» κατασκευές με την μορφή ανθρώπων ή ζώων, δημιουργημένες ως επί το πλείστων από τον θεό Ήφαιστο, ορισμένες από τον Δαίδαλο, και όχι μόνο όπως θα δούμε στην συνέχεια. Τα ρομπότ που όλο και περισσότερο μπαίνουν στην ζωή μας, είναι το  αποτέλεσμα της τεχνολογικής εξέλιξης του ανθρώπου ή μήπως ο σύγχρονος άνθρωπος ξανακαλύπτει γνώσεις που για κάποιους λόγους χάθηκαν;
Στο βιβλίο της η ερευνήτρια και ιστορικός του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ Αντριέν Μέγιορ "Θεοί και Ρομπότ, Μύθοι, Μηχανές και Αρχαία Όνειρα Τεχνολογίας" γράφει ότι οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που φαντάστηκαν σχεδίασαν και υλοποίησαν τις αυτόματες μηχανές. Μάλιστα είχαν προχωρήσει και σε ερωτικές σχέσεις με ανθρώπινα ομοιώματα  (sexbot), και το πιο γνωστό παράδειγμα το συναντάμε στο μύθο του Πυγμαλίωνα ο οποίος ερωτεύτηκε το άγαλμα που ο ίδιος είχε δημιουργήσει απογοητευμένος από την απόρριψη των αληθινών γυναικών, σύμφωνα με την εκδοχή του μύθου στις "Μεταμορφώσεις" του Οβίδιου. Ο Όμηρος στα έργα του μας δίνει σημαντικά στοιχεία. Στην Ιλιάδα Ραψωδία Σ' στίχοι 410 - 420 γράφει: "Είπε και από του αμονίου το κούτσουρο σηκωθεί ο γαύρος γίγας, κουτσαίνοντας με ορμή τα αδύναμα κουνώντας τα αντικνήμια ,τα φυσερά  από τη φλόγα  τράβηξε με βιάση συμμαζεύει, τα άλλα του σύνεργα που εδούλευε μες σε αργυρή κασέλα και με σφουγγάρι ολούθε σκούπισε το πρόσωπο τα χέρια ,τον γέρο σβέρκο και τα στήθη του τα μαλλιαρά και ντυθεί με το χιτώνα και άδραξε ύστερα χοντρό ραβδί και βγήκε κουτσαίνοντας και τρέχαν δίπλα του να ανεβάστουν το ρήγα χρυσές δύο βαγιες απαράλλαχτες  με ζωντανές κοπέλες, ξυπνάδα και μιλιά και δύναμη τα έχουν και αυτές και ακόμα οι αθάνατοι θεοί τους έμαθαν πάσα γυναικεία τέχνη και τώρα ανέβαστουσαν  πρόθυμα το ρηγά τους και εκείνος στη Θετή πλάι με κόπο κάθεται πα σε θρονη αστροβόλο".
Καθώς και στην Οδύσσεια με την αναφορά του στα αυτόματα πλοία των Φαιάκων που μετέφεραν τον Οδυσσέα στην Ιθάκη.

"Γιατί δεν ταξιδεύουνε οι Φαιάκες με ποδότες
μηδέ έχουν τα καράβια τους τιμόνια
καθώς τα άλλα παρά μονάχα τους το νου
μαντεύουνε του ανθρώπου
και όλων τις χώρες ξέρουνε και τα παχιά χωράφια
και ολοταχά περνούν και παν στης θάλασσας τα πλατιά
σε αντάρα και σε σύννεφα κρυμμένα και δεν έχουν κανένα φόβο ή να χαθούν ή να βλαφτούν ποτές τους".

Οδύσσεια ραψωδία Θ' στίχοι 557-563.

Οι κυριότερες αυτόματες μηχανές που κατασκεύασε ο Ήφαιστος ήταν:

Καβειρικοί Ίπποι
Ήταν ζεύγος χάλκινων ίππων με πύρινη ανάσα οι οποίοι είχαν ως αποστολή να σύρουν το άρμα των Καβείρων.

Καυκάσιος Αετός
Ήταν γιγάντιος χάλκινος αετός και είχε ως αποστολή να τρώει το αναπαραγόμενο συκώτι του Τιτάνα Προμηθέα τον οποίο είχε αλυσοδέσει ο Δίας στον Καύκασο γιατί  είχε δώσει την φωτιά  στους ανθρώπους. Ο αετός άλλοτε περιγράφεται ως χάλκινο αυτόματον κατασκευασμένο από τον Ήφαιστο και άλλοτε ως μέλος πλασμάτων γεννημένων από τον δαίμονα Έχιδνα. Στα «αδελφά» πλάσματα περιλαμβάνονται ο Λέων της Νεμέας και η Λερναία Ύδρα. Όταν ο Ηρακλής ξεκίνησε να ελευθερώσει τον Προμηθέα από τα δεσμά του, «σκότωσε» τον Αετό με βέλη και στη συνέχεια ο Αετός, ο Τιτάνας και το βέλος τοποθετήθηκαν ανάμεσα στα άστρα με τη μορφή των αστερισμών Aquila (Αετός) – Kneeler (εν γόνασι ή Γονυκλινής) και Saggita (Τόξο).

Χρυσές Κηλήδονες
Ήταν χρυσά κινούμενα αγάλματα είτε με την μορφή γυναικών, είτε δρυοκολάπτη, είτε με μορφή παρόμοια των Σειρήνων, είχαν το χάρισμα του τραγουδιού και είχαν δοθεί στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς.

Χρυσές Κόρες
Ζεύγος χρυσών πανέμορφων κορασίδων οι οποίες διέθεταν το χάρισμα του λόγου και της σκέψης, με αποστολή να υπηρετούν τον Ήφαιστο στην Ολύμπια κατοικία του.

Χρυσός & αργυρός Κύων
Ήταν ζεύγος σκύλων – φυλάκων οι οποίοι είχαν ως αποστολή να φυλάνε την είσοδο του παλατιού του βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοου.

Τάλως
"Αυτόν που ήταν γεννημένος από χάλκινη ρίζα φλαμουριάς και ζούσε ανάμεσα στους ημίθεους ανθρώπους στην Ευρώπη, ο γιός του Κρόνου τον όρισε να είναι φύλακας του νησιού τριγυρνώντας τρείς φορές με τα χάλκινα πόδια του την Κρήτη. Εξολοκλήρου το σώμα του όπως και τα πόδια ήταν χάλκινα και αδιάσπαστα, μόνο η σύριγγα του τένοντα του κάτω στα σφύρα του είχε αίμα κι αυτό το μέρος ένας λεπτός υμένας το κρατούσε κι ήταν το όριο της ζωής του και του θανάτου του."
(Απολλώνιος ο Ρόδιος - Αργοναυτικά (μετάφραση Θεοδώρου Γ. Μαυροπούλου Εκδόσεις Ζήτρος 2005)).
Ο Τάλως ήταν γιγάντιο γυαλιστερό χάλκινο κινούμενο άγαλμα κατασκευασμένο από τον θεό Ήφαιστο, το οποίο είχε δωρίσει ο Δίας στην ερωμένη του Ευρώπη, μετά την εγκατάστασή της στο νησί της Κρήτης. Ο Τάλως είχε αναλάβει το έργο της προστασίας του νησιού, περιπολώντας τρεις φορές ημερησίως με ταχύτητα τα 250χλμ/ώρα καλύπτοντας μια ακτογραμμή πάνω από 1000 χλμ. Απωθούσε τους πειρατές, πετώντας βράχους ή αγκαλιάζοντας τα πλοία με πύρινη λαβή. Επίσης επέβαλε τους νόμους. Τελικά «σκοτώθηκε» από τον Ποία (συμμετείχε στην Αργοναυτική εκστρατεία και ήταν γιός του Θαυμάκου, σύζυγος της Μεθώνης και πατέρας του Φιλοκτήτη) όταν προσπάθησε να εμποδίσει τους Αργοναύτες να αποβιβασθούν στο νησί. Ο Ποίας με την βοήθεια της Μήδειας τον σκότωσε με βέλος σημαδεύοντας την φτέρνα του στην οποία κατέληγε η μοναδική φλέβα που περιείχε το ιχώρ (αίμα των θεών, ή κατ’ άλλους υδράργυρος). Σε μια άλλη εκδοχή η Μήδεια έπεισε τον Τάλω ότι θα τον έκανε αθάνατο αρκεί να την άφηνε να του αφαιρέσει το καρφί. Ο Τάλως συμφώνησε και έτσι η Μήδεια μαζί με τον Ιάσωνα το αφαίρεσαν ώστε το υγρό της ισχύος του να χυθεί. Είχε σαν ορμητήριο την Φαιστό στην οποία έχουν βρεθεί νομίσματα με την μορφή του. Στην γενεαλογία του επικού ποιητή Κιναίθωνα (Σπαρτιάτης επικός ποιητής) ο Τάλως παρουσιάζεται ως θεός – Ήλιος της Κρήτης, γιός του Κρή (εξ’ ου και το νησί της Κρήτης) και πατέρας του θεού Ήφαιστου. Επίσης ήταν πιθανώς πατέρας της Πασιφάης – συζύγου του βασιλιά Μίνωα. Η λέξη Τάλως στην αρχαία κρητική διάλεκτο σημαίνει «ήλιος». Ο πρώτος που έγραψε για τον Τάλω ήταν ο Ησίοδος (750 - 650 π.Χ.). Ο Τάλως μπορούσε επίσης να ζεστάνει το μπρούτζινο σώμα του και να ψήνει τους εχθρούς στο στήθος του. Αγγειογραφίες του 5ου αι. π.Χ. απεικονίζουν τον Ιάσονα και την Μήδεια να χρησιμοποιούν ένα εργαλείο ώστε να βγάλουν το καρφί από την φτέρνα του.

Χάλκινοι Ταύροι.
Ζεύγος χάλκινων ταύρων με πύρινη αναπνοή για τον βασιλέα της Κολχίδας Αιήτη. Ο Ιάσωνας προκειμένου να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας, έπρεπε να τους ζέψει και να σπείρει ένα χωράφι χρησιμοποιώντας ως αλέτρι τα μαγικά δόντια του δράκοντα.

Χρυσοί Τρίποδες.
Πρόκειται για 20 χρυσούς αυτοκινούμενους τρίποδες με τροχούς, τους χρησιμοποιούσαν οι θεοί του Ολύμπου κατά την διάρκεια των εορτών τους.

Το χάλκινο λιοντάρι
Προστάτευε την Λέσβο και λειτουργούσε με "φάρμακα" που θα μπορούσαν να ήταν ωφέλημα για όλη την ανθρωπότητα.

Η Πανδώρα
 Η τεχνική γυναίκα που είχε σκοπό να κάνει κακό στους ανθρώπους.

Οι  κατασκευές του Δαιδάλου ήταν:

Ο Ταύρος της Πασιφάης.
Η Πασιφάη ήταν η αθάνατη κόρη του θεού Ήλιου (πιθανώς του Τάλως). Όπως και τα δύο αδέλφια της, ο Αιήτης και η Κίρκη, κατείχε το χάρισμα της μαγείας. Η Πασιφάη παντρεύτηκε τον βασιλιά της Κρήτης Μίνωα και του χάρισε πολλούς γιούς και κόρες. Ωστόσο, ως τιμωρία για κάποια προσβολή κατά των θεών που διέπραξε είτε η ίδια, είτε ο σύζυγός της, τιμωρήθηκε με την επιθυμία να ζευγαρώσει με τον καλύτερο ταύρο του βασιλιά τον Κρηταίο Ταύρο. Η βασίλισσα τότε επιστράτευσε τον τεχνίτη Δαίδαλο προκειμένου να την βοηθήσει και εκείνος κατασκεύασε μία μηχανική αγελάδα από ξύλο κούφια στο εσωτερικό και καλυμμένη με δέρμα βοοειδών. Η Πασιφάη κρυβόμενη μέσα σε αυτό το κατασκεύασμα ζευγάρωσε με τον Κρηταίο Ταύρο και γέννησε τον Μινώταυρο ο οποίος είχε σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρου.

Φύλακες του λαβυρίνθου.
Μηχανικοί ανθρωπόμορφοι φυλακές που κινούνταν με υδράργυρο.

Κινούμενες κούκλες - παιχνίδια.
Ο Πλάτων (427-347 π.Χ.) αναφέρει ότι μεταξύ άλλων κατασκευών είχε φτιάξει και κούκλες - παιχνίδια για τα παιδιά του Μίνωα που μπορούσαν να μιλάνε και να κινούνται, και αναγκάζονταν μάλιστα να τις δένουν για να μην φεύγουν και τις χάνουν.
Τα αγάλματα του Δαιδάλου όπως αναφέρει ο Πλάτων στο έργο του "Μένων" , θεωρήθηκαν τόσο ζωντανά ώστε να δημιουργηθεί ο μύθος ότι περπατούν μόνα τους και ότι πρέπει να τα δέσει κάνεις για να μην φύγουν. Επίσης ο ίδιος ο Πλάτων επισημαίνει στο έργο του"Ευθύδημος" ότι όλα τα αντικείμενα έχουν φωνή όλα μιλούν, μάλιστα αναφέρει το παράδειγμα των χαλκουργείων όπου ακούει κανείς όπως λέει να φωνάζουν και να κραυγάζουν δυνατά τα σιδερικά όταν κάνεις τα αγγίζει.

Η αυτόματη θεραπαινίς του Φίλωνα.
Ο Φίλων ο Βυζάντιος ή αλλιώς Φίλων ο μηχανικός υπήρξε σπουδαίος μαθηματικός και μηχανικός ο οποίος έζησε κατά το δεύτερο μισό του τρίτου αιώνα π.Χ. και ανάμεσα στις πολλές εφευρέσεις του ήταν ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ που εκτελούσε χρέη υπηρέτη. Το ρομπότ κρατούσε μία κανάτα κρασιού στο δεξί του χέρι προκειμένου ο επισκέπτης να τοποθετεί ένα κύπελλο στην παλάμη του αριστερού του χεριού με αποτέλεσμα να χύνεται το κρασί και στη συνέχεια το νερό αν ήταν επιθυμητό. Πρόκειται για μια πολύπλοκη κατασκευή από δεξαμενές, σωλήνες αέρα και στριφογυριστών ελατηρίων, τα οποία αλληλοεπιδρούν με τις αλλαγές του βάρους και την πίεση του αέρα. Στο στήθος της βρίσκονταν δύο στεγανά δοχεία με κρασί και νερό αντίστοιχα. Στον πυθμένα των δοχείων υπήρχαν δύο σωληνίσκοι που οδηγούσαν το περιεχόμενό τους μέσα από το δεξί χέρι της στο χείλος της οινοχόης, δύο αεραγωγοί σωληνίσκοι ξεκινούσαν από το πάνω μέρος των δοχείων διαπερνούσαν τον πυθμένα τους και κατέληγαν λυγισμένοι στο στομάχι της. Το αριστερό της χέρι συνδέονταν μέσω άρθρωσης με τους ώμους της ενώ μία ελικοειδής ράβδος ελατήριο έκκεντρα τοποθετημένη στην προέκταση του το συγκρατούσε ανυψωμένο, δύο σωλήνες ξεκινούσαν από το ίδιο σημείο στην κλείδα και κατέρχονταν διαπερνώντας και αποφράζοντας τα λυγισμένα διάτρητα άκρα των αεραγωγών σωληνίσκων. Οι σωλήνες της κλείδας διέθεταν δύο οπές στις απολήξεις τους με την οπή που επικοινωνούσε με το δοχείο του κρασιού να προηγείται αυτής που επικοινωνούσε με το νερό. Όταν τοποθετούνταν το κύπελλο στην παλάμη της υπηρέτριας το αριστερό χέρι της κατέβαινε και οι σωλήνες της κλείδας υψώνονταν. Η οπή του ενός σωλήνα ευθυγραμμίζονταν με τον αεραγωγό σωληνίσκο του δοχείου του κρασιού, ο  αέρας εισέρχονταν στο δοχείο και το κρασί έρεε από το σωληνίσκο της οινοχόης στο κύπελλο. Καθώς μισογέμιζε το κύπελλο με κρασί το χέρι λόγου βάρους  κατέβαινε περισσότερο,  η δίοδος του αεραγωγού σωληνίσκου του οίνου έφρασσε και η ροή σταματούσε, παράλληλα ευθυγραμμίζονταν η οπή του δεύτερου σωλήνα με τον αεραγωγό σωληνίσκο του δοχείου με το νερό και άρχιζε να ρέει  για την αραίωση του κρασιού. Όταν γέμιζε το κύπελλο το χέρι λόγω βάρος κατέβαινε περισσότερο η δίοδος του αεραγωγού σωληνίσκου  του νερού έφρασσε και η ροή σταματούσε. Αν αφαιρούνταν οποιαδήποτε στιγμή το κύπελλο το αριστερό χέρι  υψώνονταν οι σωλήνες της κλείδας κατέβαιναν αποφράζοντας τους αεραγωγούς σωληνίσκους  δημιουργώντας κενό στα  δοχεία και η ροή των υγρών σταματούσε. Η υπηρέτρια λοιπόν γέμιζε το κύπελλο του επισκέπτη με σκέτο κρασί ή αραιωμένο με νερό στην ποσότητα που αυτός επιθυμούσε ανάλογα με τη χρονική στιγμή που θα το τραβούσε από την παλάμη της. Αντίγραφο του βρίσκεται στο μουσείο αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας στην Αρχαία Ολυμπία.

Πολεμικά ρομπότ στον στρατό του Μεγάλου Αλέξανδρου;
Κατά τον 13ο αί αιώνα ο κληρικός Βάλτερ του Σατιγιόν έγραψε μια βιογραφία για τον Μ. Αλέξανδρο στηριζόμενος σε ιστορικά στοιχεία από αρχαία κείμενα και κυρίως στο έργο του Κουρτιού. Αυτό που προκαλεί εντύπωση πάντως είναι μια μικρογραφία από το χειρόγραφο της "Αλεξανδρίδος" όπως ονόμασε το έργο του, στην οποία εικονίζεται μια σκηνή από τη μάχη του Υδάσπη όπου ο Αλέξανδρος αντιμετώπισε και νίκησε τον Ινδό Βασιλιά Πώρο. Ο στρατός του Αλέξανδρου επιτίθεται κατά των ελεφάντων του Πώρου με επικεφαλής τρία ανθρωπόμορφα όντα τα οποία κινούνται επί τροχών και εκβάλλουν φωτιές. Ο  Έλληνας σοφός Ζώσημος στο έργο του "περί αρετής" σένα εγχειρίδιο του περιγράφει την κατασκευή τεχνητού ανθρώπου. Επίσης αναφέρει την συνάντηση του με έναν χάλκινο άνθρωπο ο οποίος είχε στην κατοχή του το θεϊκό ύδωρ. Το θεϊκό ύδωρ θα μπορούσε να είναι κάλλιστα το πετρέλαιο (νάφθα) άποψη που έχει διατυπωθεί από ερευνητές βασιζόμενοι σε αναφορές του Αριανού και του Πλούταρχου. Συνδέοντας όλα τα παραπάνω θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι οι Έλληνες γνώριζαν τους υδρογονάνθρακες και αξιοποίησαν την γνώση αυτή στο πολεμικό πεδίο. Διαφορετικά πως θα μπορούσε να εξηγηθεί η παράσταση από το χειρόγραφο του Βάλτερ από την στιγμή που στα χρόνια του Μεσαίωνα δεν υπάρχουν πληροφορίες για την ύπαρξη ανάλογων κατασκευών, στην δύση τουλάχιστον. Αντίθετα στην ανατολή υπήρξαν ενδείξεις πως κάτι υπάρχει γύρω από τον μύθο του Τάλω για τις αναφορές του Ζώσημου και τις περιγραφές του Βάλτερ. Ένα ινδικό εικονογραφημένο χειρόγραφο 1330-1340 μΧ με τίτλο "Σανάμεχ" κάνει λόγο για την χρήση από το στρατό του Αλέξανδρου ενός παράξενου όπλου των σιδηρών ιππέων της νάφθας. Το χειρόγραφο αναφέρεται σε σιδερένια κατασκευάσματα τα οποία διέθεταν 4 τροχούς κινούμενα με την καύση νάφθας την οποία χρησιμοποιούσαν και ως όπλο καθώς από τα στόματα τον αλόγων έβγαινε φωτιά όπως και το υγρό πυρ εκτοξεύονταν από ζωόμορφους εκτοξευτές των βυζαντινών πλοίων σύμφωνα με την Άννα Κομνηνή. Σε μια μικρογραφία του ινδικού χειρογράφου εικονίζονται οι παράξενοι αυτοί σιδερένοι ιππείς να τρέχουν επί τροχών κραδαίνοντας λόγχες  και από το στόμα των αλόγων να πετάγονται φλόγες ενώ ακολουθούν κοινοί ιππείς.

Το πρώτο drone.
Το πρώτο μοντέλο πουλιού που μπορούσε να πετάξει επινοήθηκε από τον Έλληνα μηχανικό και πολιτικό και φίλο του Πλάτωνα Αρχύτα 428 -347 π.Χ.

Το πρώτο αυτοκίνουμενο όχημα.
Ο Ήρωνας 10 -70 μ.Χ. μεταξύ άλλων τεχνολογικών κατασκευών στο έργο του "Αυτοματοποιητική" περιγράφει ένα αυτοκινούμενο προγραμματιζόμενο όχημα.

Σπήλαιο Τσούτσουρα στην Κρήτη.
Αρχές της δεκαετίας του 50 πιθανόν το 1951 ένας νεαρός βοσκός ο οποίος αναζητούσε τα χαμένα του γίδια είδε δύο από αυτά να εξέρχονται από μια τρύπα σε ένα κοντινό λόφο στον Τσούτσουρα στην Κρήτη. Ο βοσκός πλησίασε την τρύπα μπήκε μέσα ψάχνοντας για τα υπόλοιπα. Λίγες εβδομάδες αργότερα ο βοσκός εντοπίστηκε από τους συγγενείς του πάμπλουτος στην Νότια Αφρική. Τι ήταν όμως αυτό που τον φόβισε όχι μόνο να μην θέλει να επιστρέψει στην Ελλάδα ούτε καν να την επισκεφθεί για το υπόλοιπο της ζωής του; Πώς ξαφνικά ο νεαρός βοσκός βρέθηκε πάμπλουτος στην Νότια Αφρική; Με το θέμα ασχολήθηκε πρώτος ο αείμνηστος ερευνητής Ιωάννης Φουράκης στο βιβλίο του " Ιχνηλάτης είς τον λαβύρινθο", καταγράφει την μαρτυρία του βοσκού λίγο πριν κλείσει τα μάτια του και αυτός. Μεταξύ άλλων ο βοσκός αναφέρει ότι καθώς μπήκε στο βάθος της σπηλιάς στην αναζήτηση των ζώων του βρέθηκε σε μια αίθουσα στην οποία υπήρχαν μεγάλα αγάλματα και πελώρια μεταλλικά αντικείμενα που έμοιαζαν με πουλιά ή αεροπλάνα. Λίγες μέρες μετά τον επισκέφθηκαν δύο Αμερικανοί στρατιωτικοί του πρόσφεραν ένα χρηματικό ποσό και του είπαν να μην πει τίποτα σε κανέναν. Ένα μήνα μετά κατασκήνωσαν στην περιοχή δεκάδες  Αμερικάνοι και Έλληνες στρατιώτες, απαγορεύοντας σε οποιονδήποτε να πλησιάσει και μεγάλα φορτηγά αυτοκίνητα πηγαινοέρχονταν. Όταν έφυγαν ο βοσκός ξαναπήγε στην σπηλιά η οποία είχε σφραγιστεί. Λίγες μέρες μετά τον επισκέφθηκαν ένας αξιωματικός της αεροπορίας και τρεις Αμερικανικοί με πολιτικά. Του είπαν ότι να ξεχάσει ότι είδε, ότι στην Ελλάδα κινδυνεύει και του ζήτησαν να πάει στην Ν. Αφρική όπου του πρόσφεραν ένα σπίτι, μία μεγάλη φάρμα και ένα μηνιαίο εισόδημα και του έδωσαν βίζα αλλά χωρίς να μπορεί να επιστρέψει στην Ελλάδα.

Η σπηλιά παραμένει σφραγισμένη.
Το θέμα το έφερε ξανά στην επικαιρότητα ο Κώστας Χαρδαβέλλας στην εκπομπή του "Οι Πύλες του Ανεξήγητου", όταν ένας δεύτερος Κρητικός που μπήκε στην σπηλιά ανέφερε ότι είδε αρχαία αντικείμενα υψηλής τεχνολογίας. Ο Κρητικός καταδικάστηκε για αρχαιοκαπηλία. Τελευταία ανασκαφές στο φαράγγι του Ζάκρου έφεραν  το θέμα ξανά στην επιφάνεια , καθώς ανακαλύφθηκαν περίεργα ευρήματα. Σύμφωνα με την επίσημη δήλωση του αρχαιολόγου του μουσείου του Ηρακλείου βρέθηκαν λίθινες σφραγίδες του 1400 π.Χ. που απεικονίζουν "φανταστικά όντα αγνώστου προελεύσεως και αναγνώρισης," όλα αυτά τα ευρήματα παραμένουν άγνωστα στο ευρύ κοινό καθώς όταν αποφασίστηκε σε ποια αίθουσα  θα τοποθετηθούν το μουσείο έκλεισε για ανακαίνιση… Λειτουργεί μόνο μια μικρή αίθουσα που εκτίθενται μόνο όσα θέλουν να δούμε... Η περιοχή τράβηξε το ενδιαφέρον και των Ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. Την περιοχή την είχε επισκεφθεί και ο ερευνητής - συγγραφέας Έριχ Φον Νταίνικεν. Δεν υπάρχουν αναφορές για την ύπαρξη ρομπότ μόνο στην Αρχαία Ελλάδα. Στην Κίνα και στην Ινδία οι λαογραφικές παραδόσεις κάνουν αναφορές στην ύπαρξη αυτόματων κατασκευών που έμοιαζαν με ανθρώπους. Τα κινέζικα χρονικά αναφέρουν την εφευρέτρια Χουάνγκ Γιουεϊγίνγκ η οποία κατασκεύαζε τεχνικούς υπηρέτες και ζώα. Στα ινδικά έπη αναφέρεται ότι τα λείψανα του Βούδα φυλάσσονταν από πολεμιστές ρομπότ. Στο άρθρο μας προσπαθήσαμε να αναδείξουμε μια μόνο πτυχή των τεχνολογικών επιτευγμάτων της αρχαιότητας και φυσικά δεν είναι μόνο αυτά.
Αντί επιλόγου.
"Αν είχε επικρατήσει ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός τώρα θα είμασταν στα άστρα"
Κάρλ Σαγκάν αστροφυσικός 1934 - 1996

Πηγές:
el.m.wikipedia.org
pronews
pentepostegma.gr
m.huffingtonpost.gr
amna.gr
xfiles.gr
users.uoa.gr
mixanitouxronou.gr
omadaorfeas.blogspot.com
lifo.gr
history-point.gr
thesecretrealtruth.blogspot.com
dinfo.gr
diaforetikko.gr