Ν.Α: Κύριε Ιωαννίδη σας ευχαριστούμε που δεχτήκατε να σας φιλοξενήσουμε στο Unlocking the Truth. Ποια είναι η άποψη σας για την εγχώρια εκδοτική βιομηχανία της εναλλακτικής αναζήτησης αλλά και το επίπεδο της έρευνας για τέτοιου είδους ζητήματα στην Ελλάδα; Θεωρείτε ότι η οικονομική κρίση έχει πλήξει το βιβλίο και πώς;
Γ.Ι.: Ο χώρος της Εναλλακτικής Αναζήτησης στην Ελλάδα γνώρισε ιδιαίτερη άνθιση στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και την πρώτη δεκαετία του τρέχοντος αιώνα. Οι λόγοι είναι πολλοί, τηλεοπτικές εκπομπές και κινηματογράφος, περιοδικά, εκδόσεις, εκδηλώσεις και η σύσταση ομάδων αναζήτησης προκάλεσα ένα κύμα ενθουσιασμού αναφορικά με το Εναλλακτικό σε όλες τις εκφάνσεις του, που έδωσε σπουδαία παραδείγματα όπως και σημείωσε τραγελαφικές ακρότητες.
Προσωπικά αναγνωρίζω τον λόγο όλης αυτής της ακμής στην εναλλαγή του αιώνα! Όπως κάθε φορά, έτσι και τώρα, οι άνθρωποι φοβόμαστε την αλλαγή, γι' αυτό και το πέρασμα σε μια καινούργια -πολλά υποσχόμενη- χιλιετία προξένησε μια βαθιά υπαρξιακή απορία που μεταφράστηκε (και) στην χώρα μας σε ότι η γενιά μας γνώρισε ως νεώτερη ακμή της Εναλλακτικής Αναζήτησης.
Η Κρίση στην οποία αναφέρεσαι επηρέασε σαφώς τον όλο χώρο, αλλά κατά βάση οικονομικά. Και το λέω αυτό, διότι είχε ήδη κορεστεί από την θεματική επανάληψη. Είχαμε φτάσει σε σημείο, όλα τα μυστικά και τα μυστήρια του κόσμου, της ιστορίας και των εσωτερικών παραδόσεων, να βρίσκονται διατεθειμένα στη χαμηλότερη τιμή στο περίπτερο της γειτονιάς σου. Η ίδια η αίσθηση και η δυναμική του απόκρυφου με λίγα λόγια έτεινε να σβήσει. Καθόλου περίεργο λοιπόν που το αποτέλεσμα όλης αυτής της υπερπληροφόρησης επέστρεψε σαν μπούμερανκ στους διακινητές της. Η Κρίση, αρχικά στέρησε τα χρήματα από τον κόσμο που συντηρούσε αυτή την κατάσταση, ενώ αργότερα έστρεψε την προσοχή του σε διαφορετικά ερωτήματα, ζητήματα που αφορούν την ταυτότητα του ανθρώπου όπως και τις δυσκολίες του να διαχειριστεί την πραγματικότητα.
Ν.Α.: Σύμφωνα με την συγγραφική σας εμπειρία κατά πόσο συμφωνείται με την άποψη πως η συγγραφή είναι μια πνευματική διαδικασία; Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας σκέψεις και συναισθήματα από την έμπνευση ενός βιβλίου ως την ολοκλήρωση του στο τυπογραφείο;
Γ.Ι.: Όπως γράφω και στο βιβλίο μου "Η Φιλοσοφία της Μελαγχολίας" (εκδ. Δαιδάλεος), ο συγγραφέας δεν γράφει μόνος του - γι' αυτό και το "συ" στο "γραφέας" (= αυτός που γράφει μαζί με κάποιον), δηλώνοντας πως η ιδέα πηγάζει από την Μούσα. Αυτή είναι η έμπνευση, αυτή που πνέει δηλαδή την ιδέα στο όργανο - τον γραφέα. Ο συγγραφέας είναι εκείνο το εργαλείο που έχοντας κατορθώσει να συντονιστεί με την Ιδέα που ζητά να ενσαρκώσει, μελωδεί με τις λέξεις του, το νόημα της. Όπως αντιλαμβάνεσαι, για μένα τουλάχιστον, η συγγραφική είναι με όλη την σημασία της λέξης, μια πνευματική εργασία. Όλα τα υπόλοιπα στάδια υλοποίησης του έργου, είναι απλά διαδικαστικά...
Ν.Α.: Στην διάρκεια της επαγγελματικής σας πορείας έχετε εργαστεί ως ψυχολόγος και καθηγητής ψυχολογίας. Πιστεύεται πως ο ορθολογισμός είναι απαραίτητος συνοδοιπόρος στην έρευνα των παραφυσικών φαινομένων; Μπορεί να υπάρξει ένα πάντρεμα αυτών των δύο;
Γ.Ι.: Όπως οι ίδιοι οι σπουδαστές μου μού εξομολογούνταν, αγαπούσαν πάντα τα μαθήματα μας διότι πρόσθετα κάθε φορά στοιχεία φιλοσοφίας και παραψυχολογίας. Δεν θυμάμαι ποτέ να είχαμε ολοκληρώσει διδακτική ώρα χωρίς κάποια αναφορά στον υπαρξισμό και στο παράδοξο! Έτσι είναι άλλωστε και η ζωή, όχι ένα προβλέψιμο σύστημα αλλά ένα χαοτικό σύμπλεγμα όπου επιδέχεται το ακανόνιστο ως κανονικότητα. Για ποιο ακριβώς ορθολογισμό λοιπόν μου μιλάς...
Ν.Α.: Κάποτε στην χώρα μας μεσουρανούσε η Εταιρεία Ψυχικών Ερευνών με επικεφαλή τον Άγγελο Τανάγρα. Στην εποχή εκείνη θα λέγατε ότι υπήρχε έξαρση των παραφυσικών φαινομένων σε σχέση με σήμερα; Τι άλλαξε από τότε ως σήμερα στον τομέα της έρευνας και της εξήγησης των φαινομένων;
Γ.Ι.: Έξαρση; Δεν θεωρώ πως υπήρξε κάποια διαφορά με τις μέρες μας, πέρα από τον τρόπο που ερμήνευαν τα πράγματα τότε. Θέλω να πω ότι την εποχή του Τανάγρα, ο κόσμος που ήταν πιο κοντά στη μαγική σκέψη, πολύ πιο εύκολα ερμήνευε εμπειρίες μέσα από την σκοπιά του παραφυσικού παρά σήμερα που οι άνθρωποι σκέφτονται σε μεγάλο βαθμό υλιστικά. Ο τρόπος ερμηνείας των πραγμάτων άλλαξε, όχι τα φαινόμενα καθ' αυτά.
Ν.Α.: Πως ορίζετε εσείς το φαινόμενο του Ghost Hunting; Υπάρχουν τελικά ψυχές που εγκλωβίζονται σε συγκεκριμένους χώρους ή η ανθρώπινη φυσιολογία σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες μπορεί να προκαλεί τέτοια φαινόμενα;
Γ.Ι.: Η φαντασματοθηρία μας ήρθε από το εξωτερικό, και δη από τις αγγλοσαξονικές χώρες που αγαπάνε την ιστορία τους και αποζητούν συνέχεια τρόπους για να έρθουν σε επαφή μαζί της. Στην Ελλάδα δεν συμβαίνει το ίδιο. Οι περισσότεροι δε που ερευνούν το πρόβλημα του θανάτου με κάμερες νυκτός και κασετοφωνάκια, περισσότερο αποζητούν το εντυπωσιασμό που υπόσχετε αυτή η περιπέτεια παρά ουσιαστικές απαντήσεις. Το θέμα είναι εξαιρετικά μεγάλο και πολύπλοκο για να πω περισσότερο. Χρειάστηκε άλλωστε να γράψω ένα ολόκληρο βιβλίο για να το εξηγήσω - το "Ανήσυχες Σκιές: Φαντάσματα, Μόρα & το Πρόβλημα του Θανάτου" (εκδ. Δαιδάλεος).
Ν.Α.: Τα τελευταία κυρίως χρόνια έχουν βγει δεκάδες ομάδες ατόμων που επισκέπτονται σημεία που φημίζονται για παραφυσική δραστηριότητα με βιντεοκάμερες, φωτογραφικές μηχανές, E.V.P. κλπ. Τελικά είναι κάτι που προσδίδει στην έρευνα του παραφυσικού ή πλέον έχουμε περάσει σε μια φάση διακωμώδησης της έρευνας;
Γ.Ι.: Πιστεύω πως δεν έχουμε ανάγκη για περισσότερα δεδομένα αλλά για την μετανάλυση τους. Και επιπλέον, για μια νέα γλώσσα έρευνας που με την σειρά της, θα φέρει καινούργια εργαλεία και μεθόδους έρευνας. Το λέω αυτό όχι γιατί δεν θεωρώ πως οι μέχρι τώρα έρευνες (ερασιτεχνικές και μη) δεν έχουν αποδώσει. Το λέω διότι οι περισσότεροι ή μετράμε λάθος πράγματα ή οι μέθοδοι και τα εργαλεία μας έχουν περιορισμένες δυνατότητες. Αν θέλεις να κατανοήσεις την κβαντική διάσταση του σύμπαντος, χρειάζεσαι κάτι περισσότερο από τις ασκήσεις πρόσθεσης και αφαίρεσης που μαθαίνουμε στην πρώτη τάξη του σχολείου. Σωστά;
Ν.Α.: Ένα κυρίαρχο συναίσθημα των ανθρώπων είναι ο φόβος για το άγνωστο. Από την δική σας συμμετοχή σε έρευνες ghost hunting, υπήρξε κάποια φορά που να αισθανθήκατε φόβο; Θα θέλατε να μοιραστείτε κάποιο ιδιαίτερο περιστατικό που ξεχωρίζετε;
Γ.Ι.: Περισσότερο φοβήθηκα μην βρεθώ μπροστά σε κάποιο άγριο ζώο (ή σαλεμένο άστεγο) που βρήκε καταφύγιο στον χώρο της έρευνας μου, ή να μην χτυπήσω από χαλάσματα και σκουριασμένα καρφιά, παρά με τρόμαζε το απροσδόκητο του παραφυσικού. Ασφαλώς και θα με ξάφνιαζε μια ασώματη φωνή ή μια περαστική σκιά. Δεν είναι όμως το ίδιο. Οι πιθανότητες να σε πληγώσει ένα παράδοξο φαινόμενο είναι ελάχιστες μπροστά στη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει ο πανικός ή η κακή οργάνωση.
Ν.Α.: Εάν είχατε σήμερα την πολυτέλεια να φτιάξετε μια ομάδα για ghost hunting, ποια θα ήταν τα άτομα που θα επιλέγατε για να την απαρτίζουν; Θα υπήρχε χώρος για άτομα που παρουσιάζουν ψυχικά φαινόμενα, σκεπτικιστές ή ακόμα και αλαφροΐσκιωτους;
Γ.Ι.: Ο σκεπτικισμός δεν είναι πρόβλημα, η αρνητική (προ)διάθεση είναι! Αν κάποιος θέλει -ανεξάρτητα από τα δεδομένα που θα προκύψουν- να υποβιβάσει και να καταδικάσει την όλη προσπάθεια, τότε περισσότερη ζημιά μπορεί να κάνει σε μια ομάδα. Παρόμοια, πρόβλημα προξενεί η ευκολοπιστία καθώς εμποδίζει την κριτική σκέψη να λειτουργήσει μεθοδικά παραποιώντας την σημασία των δεδομένων.
Ν.Α.: Τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει της μόδας η θεωρία των αρχαίων εξωγήινων, ενώ έχουμε βομβαρδιστεί από αντίστοιχα ντοκιμαντέρ και σειρές στην τηλεόραση, άρθρα και βιβλία που «επιβεβαιώνουν» την ύπαρξη εξελιγμένης τεχνολογίας στην αρχαιότητα . Στο παρελθόν σε ένα άρθρο σας με τίτλο «Η Μυστική (;) Τεχνολογία του Φωτός στην Αρχαία Αίγυπτο» αναφέρεστε στον περίφημο αρχαίο «γλόμπο» της Τέντερα. Η άποψη περί εξελιγμένης τεχνολογίας υποστηρίζει πως απεικονίζει μια ηλεκτρική συσκευή φωτισμού, αλλά εσείς δώσατε μια διαφορετική ερμηνεία. Ποια είναι η άποψη σας για το ζήτημα της αρχαίας τεχνολογίας, και ποιες είναι οι σκέψεις σας για την διάσημη εκπομπή «Ancient Alliens»;
Γ.Ι.: Η λεγόμενη θεωρία των αρχαίων αστροναυτών είναι μια αρκετά παλιά προσέγγιση που έχει αναδείξει σοβαρά αινίγματα της ιστορίας, αλλά θεωρώ πως δεν έχει κατορθώσει να επιβεβαιωθεί. Για να μπορούμε να κατανοήσουμε την αρχιτεκτονική, τα έθιμα, την ζωγραφική και τα κείμενα (ιδίως δε τα Ιερά) των ανθρώπων μιας παλιότερης εποχής, θα πρέπει να σκεφτούμε όπως εκείνοι. Το λάθος μας είναι πως ερμηνεύουμε με την σκέψη ενός ανθρώπου του 21ου αιώνα (που έχει σύγχρονα ακούσματα, ερεθίσματα και εμπειρίες) την αντίληψη των παλαιοτέρων. Το αν ο αρχαίος ζωγράφιζε τον θεό του στον ουρανό δεν σημαίνει πως ήταν εξωγήινος. Ο ουρανός ήταν το έσχατο όριο της ανθρώπινης εμπειρίας. Είναι απόλυτα δικαιολογημένο επομένως αν τοποθετούσαμε εκεί ότι θεωρούσαμε πιο υψηλό!
Αυτό που λέω συχνά είναι ότι, αν οι αρχαίοι είχανε όλη αυτή την περίλαμπρη τεχνολογία την οποία ισχυρίζονται κάποιοι σήμερα, τότε γιατί η παρασκευή αυτής της τεχνολογίας δεν άφησε πίσω της σκουπίδια; Τι θέλω να πω εδώ; Πολύ απλά, για να φτιάξεις π.χ. λέιζερ, πρέπει να έχεις αναπτύξει σε υψηλό βαθμό τα μαθηματικά, την οπτική, την μηχανική και πολλές άλλες επιστήμες φυσικής. Για να γίνουν όλα αυτά, θα πρέπει να υπάρξουν σχολές, εργαστήρια κ.α. Τέλος, για να έχουν συμβεί όλες οι προηγούμενες προϋποθέσεις, θα πρέπει σύσσωμη η κοινωνία να έχει δεχτεί (για να υποστηρίξει με ανθρώπινο δυναμικό, οικονομικά κ.α.) μια σειρά από ζυμώσεις στο τρόπο αντίληψης και διαχείρισης της πραγματικότητας. Όπως θα αντιλαμβάνεσαι, όλα τα παραπάνω δεν είναι στοιχεία προς εξέταση για τους περισσότερους ερευνητές, καθώς οι περισσότεροι φτάνουν σε βαρύγδουπα συμπεράσματα κάνοντας απλά νοηματικά άλματα. Βέβαια... δεν μπορώ να αποκλείσω την πιθανότητα, αύριο η αρχαιολογική σκαπάνη να φέρει στο φως ένα εύρημα που θα αλλάξει το σύνολο της ιστορίας όπως το γνωρίζουμε. Αυτό όμως είναι κάτι που μένει να δούμε.
Ν.Α.: Ζείτε και εργάζεστε στην Θεσσαλονίκη, μια πόλη με έντονο το στοιχείο του παραφυσικού, που την ακολουθούν πολλοί αστικοί μύθοι και ιστορίες που διαδίδονται και γίνονται γνωστές από στόμα σε στόμα. Βασιλίσσης Όλγας 263, το Κουλά Τσαρσί κοντά στον ναό του Αγίου Δημητρίου, η κατάρα του Ιπποδρομίου, υπόγειες στοές, ο θρύλος που συνοδεύει τη Στήλη των Όφεων, οι μυστηριώδεις Κήποι του Πασά που οι οπαδοί της ιερής γεωγραφίας τους θεωρούν ισχυρό τόπο δύναμης ή το φάντασμα του δερβίση φύλακα στο μαυσωλείο του Μουσάμπαμπα στην πλατεία Τερψιθέας, είναι μόνο μερικά από τα ίχνη γεγονότων που έχουν αφήσει ένα θολό αποτύπωμα. Πόση αλήθεια και πόση μυθοπλασία περιλαμβάνουν αυτές οι ιστορίες;
Γ.Ι: Η Θεσσαλονίκη δεν είναι περισσότερο μαγική (ή στοιχειωμένη) πόλη από ότι είναι η Αθήνα, τα Ιωάννινα, ο Βόλος και άλλες πολιτείες της χώρας μας. Απλά, όσο πιο παλιά είναι μια πόλη τόσο μεγαλύτερη ιστορία έχει, επομένως και περισσότερες γενιές. Η ιστορία της μια γενιάς γίνεται για την επόμενη θρύλος για να αλλάξει σε μύθο για τις επόμενες. Κάπως έτσι συμβαίνει και με την πόλη μας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η πρωτεύουσα του Θερμαϊκού στερείτε των στοιχειακών της. Κάθε άλλο! Προσωπικά τουλάχιστον, όσα παραφυσικά φαινόμενα έχω βιώσει, ακούσει και καταγράψει στη Θεσσαλονίκη, δεν αφορούσαν ποτέ κάποιο από τα γνωστά -τουριστικά- μέρη, αλλά συμβάντα που λάμβαναν τόπο στο διπλανό διαμέρισμα, σε ξενοδοχεία, ακόμη και σε πολυσύχναστους δρόμους.
Ν.Α.: Αν είχατε μπροστά σας τον Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, τον Καρλ Γιούνγκ κι έναν συγγραφέα της επιλογής σας, και δικαιούσασταν από μία ερώτηση στον καθένα, τι θα τους ρωτούσατε και ποιο χαρακτηριστικό θα θέλατε να «κλέψετε» απ' τον καθένα τους;
Γ.Ι.: Από τον Λάβκραφτ θα ήθελα την υπομονή του, από τον Γιουνγκ την διορατικότητα του, και από τον Χρήστο Γιανναρά (αυτός είναι ο τρίτος) την ευγλωττία του. Όσον αφορά τις ερωτήσεις που λες... νομίζω δεν θα ήθελα κάτι! Τις απαντήσεις που χρειάζομαι τις άφησαν στα κείμενα τους για να τις βρούμε...
Ν.Α.: Τι να περιμένουμε από την έμπνευσή σας στο μέλλον; Υπάρχουν σχέδια για κάτι καινούργιο; Να περιμένουμε έκδοση νέου βιβλίου;
Γ.Ι.: Αυτό το διάστημα εργάζομαι πάνω στο 10ο προσωπικό μου βιβλίο το οποίο αφορά μια φιλοσοφική ανάπτυξη ενός από τα μεγαλύτερα ζητήματα που έχουν απασχολήσει τον άνθρωπο από την αυγή της ύπαρξης του. Μετά την φιλοσοφία της Μελαγχολίας, εργάζομαι πάνω στη μεταφυσική του Έρωτα. Παράλληλα, συμμετέχω σ' ένα μεγάλο εκδοτικό project των Εκδόσεων Πηγή πάνω στο Καβαφικό έργο. Έχουμε ήδη εκδώσει τον πρώτο τόμο (Ο έρωτας του Καβάφη) όπου θα βρείτε σχόλια μου, ενώ ετοιμάζουμε τον δεύτερο τόμο που αφορά μια θεολογική σκοπιά στο έργο του Αλεξανδρινού ποιητή.
Αντιλαμβάνομαι ότι τα βιβλία αυτά δεν αφορούν το Παράξενο με το οποίο ίσως οι περισσότεροι αναγνώστες σας είναι πιο οικείοι. Η αναζήτηση μου όμως, ήταν και παραμένει, ο (βαθύτερος) αληθινός Εαυτός του ανθρώπου. Ο τρόπος για την γνώση και την επικοινωνία μαζί του αποτελεί στην πραγματικότητα το πυρηνικό ερώτημα κάθε άλλης αναζήτησης, αφού ακόμη και στην έρευνα του Παράξενου, ο μελετητής δεν ψάχνει να βρει το γεγονός έξω από αυτόν, αλλά μια εξωτερική βεβαίωση πως τα πράγματα δεν είναι πεζά και επιφανειακά όπως μας έμαθαν ότι είναι.
Και η αλήθεια είναι αυτή, πως όπως ακριβώς κάτω από την επιδερμίδα μας υπάρχει μια καρδιά που πάλετε, έτσι και πίσω από τον υλικό κόσμο υφίσταται μια υπερπραγματικότητα. Το Παράδοξο απλά μας επιβεβαιώνει αυτή την αλήθεια. Και γι' αυτό ακριβώς μας γοητεύει. Διότι μας απαντά σε ένα ερώτημα που ακόμη και αν δεν έχουμε την συνείδηση του, δεν παύει να μας απασχολεί. Το ερώτημα του «ποιος είμαι;»